Có khá nhiều luồng ý kiến xung quanh vấn đề là sinh viên du học đi thực tập ở Úc có nên được trả lương? Và nếu thực tập không lương thì có nên làm hay không? Yếu tố nào cần cân nhắc khi đi thực tập?
Bài này không có lời khuyên nào mà chỉ đơn thuần là trải nghiệm cá nhân của mình khi đi thực tập tại công ty Domain lúc mình còn đi học Master ở Sydney. Mọi thứ sẽ bắt đầu từ lúc mình chính thức được nhận làm intern vị trí Data Analyst ở cty Domain Group.
Nếu mọi người quan tâm đến hành trình mình xin intern thì comment phía dưới nhé, mình có thể viết một bài khác về hành trình này.
Mục Lục
Sự khởi đầu
Sau một thời gian dài chuẩn bị và đi “cầu cứu”, tháng 2 năm 2019 mình chính thức được Domain nhận làm thực tập sinh toàn thời gian cho vị trí Data Analyst. Mình không nhớ chính xác cảm xúc vui sướng của mình lúc đấy như thế nào, nhưng mình sẽ không bao giờ quên cái cảm giác nhẹ nhõm khi mình không cần phải đến lớp và làm bài kiểm tra cho kỳ học cuối. Và một cảm giác lân lân khi mình có thể thốt lên “Yesssss! I made it!”
Tin vui này cũng được nhanh chóng chia sẻ với người thân và bạn bè. Mọi người đều chúc mừng mình vì đã đạt được mục tiêu ban đầu. Mình cũng tiếp tục chia sẻ tin vui đến các bạn đồng nghiệp ở nơi làm thêm của mình. Mọi người cũng đều chia vui và chúc mừng làm mình cũng thấy tự hào.
Ngay sau đấy có một bạn hỏi về thời gian thực tập của mày như thế nào? Mình cũng chia sẻ là toàn thời gian và không có lương.
Một vài người tỏ ra ngạc nhiên với câu trả lời của mình và hỏi tại sao mày lại không kiếm nơi khác trả lương mà làm? Mày đã thực tập không lương rồi mà còn toàn thời gian nữa thì hơi thiệt thòi? Có người còn chia sẻ quan điểm sẽ không nhận thực tập nếu không có lương.
Mình cũng không biết trả lời thế nào cho các câu hỏi đấy. Trong đầu mình cũng chưa từng nghĩ đến việc phải xin thực tập có lương thì mới làm. Mục đích ban đầu của mình chỉ có 2 điều:
- thứ nhất là có thực tập để không phải đến lớp
- thứ hai là cố gắng thực tập sao cho tốt để có thể xin giấy giới thiệu của sếp để khi ra trường dễ xin việc hơn
Bây giờ lại có người khuyên mình nên đi kiếm thực tập trả lương mà làm hoặc xin thực tập bán thời gian thôi … Lúc đấy mình chỉ biết cười trừ và trả lời qua loa là thôi để kiếm thêm kinh nghiệm cũng được.
Chơi lớn để tập trung
Đặc thù việc làm thêm của mình là bắt đầu khá trễ và kết thúc lúc 1-2h sáng. Vậy nên mình gặp chút khó khăn khi đi thực tập. Chưa tính đến nhiều lúc mình ở lại gần 7h tối mới rời văn phòng vì muốn hoàn thành một công việc nào đó.
Sau khi đi thực tập tầm 1-2 tuần gì đấy, mình quyết định xin nghĩ việc tại chổ làm thêm để tập trung cho internship. Mình cũng chia sẻ với mọi người là mình muốn đầu tư thời gian cho chương trình thực tập của mình nhiều hơn và mình không thể làm cả 2 việc cùng 1 lúc.
Vì đã làm chung với nhau cũng gần 2 năm nên nhiều người rất ngạc nhiên với quyết định này. Những câu hỏi vì sao luôn được hỏi đầu tiên và kế tiếp đấy là mày nghĩ vậy thì chi phí sinh hoạt của mày như thế nào?
Còn về vấn đề chi phí sinh hoạt, đây là một thử thách lớn. Bạn nào từng là sinh viên phải tự lo chi phí sinh hoạt sẽ hiểu rõ vấn đề này hơn. Trong suốt 3 tháng nghỉ hè, thay vì mình được phép làm toàn thời gian để kiếm thêm tiền, mình đã nghĩ bớt việc để ở nhà học thêm kỹ năng còn thiếu. Số tiền ít ỏi của mình để dành được cũng bay hết trong 3 tháng này. Nay lại phải nghĩ làm thêm thì …
Cũng may mình được gia đình và người yêu (nay là vợ mình) tin tưởng và ủng hộ nên đã vay mượn thêm tiền giúp mình trong 4 tháng thực tập không lương tại Domain.
Quay lại chuyện thực tập của mình thì mục đích đầu tiên mình đã đạt được nên giờ chỉ tập trung mục đích thứ 2 nữa thôi.
Vì là thực tập không lương nên công ty cũng không chủ động giao việc cho mình làm. Sếp và đồng nghiệp mà chỉ nói tụi bây tụi khám phá đi và nếu có câu hỏi gì thì hỏi tao. Còn nhấn mạnh một điều là “ở đây không có tài liệu đâu, tài liệu trong đầu của bọn ta nè, cần gì thì hỏi thì ta trả lời cho”
Không có việc gì làm, mình liên tục hỏi hết người này người kia xem mình có giúp được gì cho họ không. Mỗi khi hết việc thì mình kiếm mấy cái báo cáo củ của công ty rồi làm lại mới cho đẹp hơn và chia sẻ với sếp để xin ý kiến.
Sau tầm 2-3 tuần thì mình có khoe được vài cái Tableau dashboard nhìn cũng ngầu nên sếp bắt đầu kiếm cho mình một vài công việc nhỏ để hổ trợ thêm. Một số trong những dashboard này vẫn còn được sử dụng đến hiện tại.
Mục tiêu tiếp theo
Cùng lúc với mình có thêm 2 người khác cũng vào thực tập chung. Một điểm thú vị và cả 3 người bọn mình đều học chung môn, làm chung nhóm và chơi chung với nhau từ học kỳ 2. Đến giờ thì cả 3 đứa đều vào thực tập cùng 1 nơi, nhưng được chia ra 3 team khác nhau.
Trong một buổi nói chuyện, mình có hỏi thăm về công việc hiện tại và mục tiêu tiếp theo của tụi bây là gì? Một người trong đấy chia sẻ là đang hỗ trợ team một số việc và tập trung học thêm Python để sau này xin việc dễ hơn.
Mình cũng chia sẻ là ta chỉ có 1 mục đích đơn giản đấy là làm sao có thể xin được giấy giới thiệu của sếp lớn thôi. Vậy nên ta chỉ tập trung toàn bộ thời gian để hỗ trợ team mình đang làm và tranh thủ học thêm kỹ năng liên quan. Những việc sau đó ta chưa suy nghĩ nhiều.
Người còn lại thì không đưa ra câu trả lời cụ thể nào và chỉ trả lời là đang cố gắng làm chứ chưa đưa ra mục tiêu gì cụ thể. Cũng khá giống ý mình.
Câu chuyện cũng nhanh chóng kết thúc và mình lại tiếp tục công việc hằng ngày. Tiếp tục nghiên cứu dữ liệu và liên tục hỏi thăm đồng nghiệp xem mình có thể giúp được gì.
Bước ngoặt
Khi nghiên cứu về dữ liệu của công ty, mình thắc mắc về một vài giá trị liên quan đến tình trạng của khách hàng (customer status). Mình có liên hệ hỏi sếp và đồng nghiệp nhưng không ai có câu trả lời hoàn chỉnh. Một trong những đồng nghiệp dẫn mình đến giới thiệu với team bên điều hành (sales operation) để hiểu rõ hơn.
Sau một hồi nói chuyện và giải thích thì anh quản lý có nhờ mình làm giúp một cái báo cao, thế là mình nhận luôn. Mình cũng nhanh chóng giúp ảnh làm cái báo cáo và ảnh cũng rất hài lòng với sản phẩm.
Vài hôm sau ảnh liên hệ với team của mình và nhờ giúp để phát triển một ý tưởng mới giúp việc quản lý dữ liệu tốt hơn. Nhưng khổ cái là trong team lúc đấy ai cũng bận và đây chỉ là ý tưởng ban đầu nên không ai nhận hỗ trợ. Vậy là mình cũng nhảy vào nói để ta làm cho.
May sao anh đấy cũng đồng ý làm chung với mình dưới sự hỗ trợ của các đồng nghiệp khác. Kể từ lúc đấy mình gần như dành toàn bộ thời gian của mình làm trong dự án mới này. Quảng thời gian này mình được vừa làm và vừa học rất nhiều về doanh nghiệp.
May sao anh này và sếp của ảnh cũng khá thích sản phẩm mình làm ra và tiến độ đi cũng tương đối tốt. Vậy là dự án dần thu hút được sự chú ý của bộ phận Sales. Lúc này mình cũng thầm nghĩ trong bụng là với dự án này chắc mình sẽ dễ xin giấy giới thiệu từ sếp.
Khi nói chuyện với các đồng nghiệp họ cũng động viên là các thực tập sinh trước đây đều kiếm được việc sớm sau khi kết thúc intern ở Domain. Vậy là ngày nào đi làm cũng tràn đầy năng lượng.
Đời không như là mơ …
Vì dự án ngày càng phát triển và yêu cầu cũng thay đổi liên tục nên mọi thứ cũng chậm lại dần sau một khoản thời gian. Lúc này mình cũng nhận ra là kỳ thực tập của mình cũng sắp đến hồi kết và mình sẽ không thể nào hoàn thành nó trong 2 tuần còn lại.
Lúc đấy mình cũng liều một phen lên bắc chuyện với CDO (chief data officer, người chịu trách nhiệm cao nhất liên quan đến data của cty). Mình xin phép ổng là cho mình gia hạn thêm 2 tuần intern nữa để mình có thể hoàn thành dự án vì nó chưa hoàn thiện. Ổng nhìn mình, cười tươi, vỗ nhẹ vai và nói “ta sẽ bàn chuyện này sau” và vội vã đi tiến vào phòng họp.
Vậy là yes hay no? Không biết nên vui hay nên buồn trước phản ứng của sếp lớn. Mình cũng không nghe tin gì từ sếp kể từ lần nói chuyện đấy.
Mình cũng chia sẻ tình hình với anh quản lý bên đội Sales và nói là ta sẽ không thể hoàn thành dự án trước khi ta kết thúc internship ở đây. Ảnh cũng tỏ ý muốn hỗ trợ để mình có thể ở lại công ty tiếp tục làm dự án đấy vì nó mang lại lợi ích trực tiếp cho công ty và những người làm sales. Không biết ổng có thể giúp mình điều gì nên chỉ biết cảm ơn về tất cả.
30 chưa phải là Tết …
Trong tinh thần là chuẩn bị kết thúc thực tập nên mình cũng không có làm gì nhiều mà chỉ tập trung hoàn thành một số phần còn dở dang. Mình cũng bắt đầu hỏi thăm kinh nghiệm của đồng nghiệp khi đi xin việc thế nào và nhận được nhiều lời chia sẻ động viên.
Đến cuối ngày Thứ 5 của tuần đấy thì mình được sếp lớn (director) gọi vào phòng họp để nói chuyện và hỏi thăm tình hình chung. Dù đã chuẩn bị tinh thần nhưng mình vẫn luôn hy vọng về một cơ hội mong manh. Sau khi trò chuyện và đánh giá quá trình thực tập của mình thì sếp có hỏi mong muốn của mày tiếp theo là gì. Mình cũng chia sẻ mục đích ban đầu là hy vọng công ty sẽ viết đơn giới thiệu giúp mình xin việc dễ hơn.
Lúc này ổng mới lật bài ngửa là mọi người trong team rất hài lòng về phần thể hiện của mình nên muốn mời mình ở lại làm cho công ty. Tiếp theo đó là một số những điều liên quan đến visa các thứ và chốt một câu “mày thấy thế nào về việc này?” ⇒ “Còn thế nào nữa, mừng muốn đứng tim chứ thế nào”, chỉ nghĩ tầm trong bụng thôi
Mình ráo rít cám ơn và đồng ý với lời mời từ công ty. Thế là cười liên tục từ công ty về đến nhà như thằng điên ???? lúc này ngẫm lại thì cách đây 1 tuần, CDO đã đưa ra quyết định rồi ???? Cùng ngày hôm đó thì một bạn intern khác cũng nhận được offer tương tự mình vì cũng có đóng góp cho công ty. Bạn còn lại thì kết thúc intern và kiếm việc vị trí mới ở cty khác.
Vài tháng sau, mình chính thức được chuyển từ part-time sang full-time khi mình nhận được visa 485. Đó cũng là lúc mà dự án mình phát triển lúc intern chính thức được dùng thay thế cho phần mềm công ty sử dụng hiện tại. Dự án đó đã giúp Domain tiết kiệm được khoảng $100k AUD/năm và mình tiếp tục làm việc với nó cho đến khi mình nghỉ việc.
Hiện tại mình mới bắt đầu làm việc tại Canva và dự án đấy cũng là một trong những thành tích nổi bật của mình trong CV để khoe với nhân sự lúc phỏng vấn.
Vậy thực tập không lương ở Úc cho một du học sinh có đáng không? Với mình thì rất đáng. Mình luôn tự hào vì đã quyết định nghỉ làm thêm để tập trung cho thực tập.
Quan điểm và trải nghiệm của bạn về thực tập như thế nào? Comment bên dưới cùng thảo luận nhé!